Thuốc kháng lao: Tác dụng phụ thường gặp và cách quản lý

#sứckhỏe #điềukhánglao #tácdụngphụ

Thuốc kháng lao: Tác dụng phụ thường gặp và cách quản lý

BS. Nguyễn Công Trường

Phòng khám hô hấp Phổi Việt

Bên cạnh tác dụng điều trị bệnh, thuốc kháng lao cũng có thể gây ra những tác dụng phụ, khiến cho việc điều trị bệnh trở nên khó khăn. Nếu bạn gặp những tác dụng phụ sau đây thì nên gặp bác sĩ để được khám và tư vấn kịp thời.

Trong bài viết này đề cập một số thuốc kháng lao phổ biến gồm: Isoniazid (INH), Rifampicin (R), Pyrazinamid (Z), Streptomycin (S), Ethambutol (E)

Hình ảnh: Sưu tầm

Một số tác dụng phụ thường gặp và cách xử trí

Mức độ nhẹ:

• Cảm giác bần thần: Thường xảy ra trong thời gian đầu điều trị, sau đó sẽ tự hết.
• Nước tiểu màu đỏ (màu xuất hiện khi uống Rifampicin): Khi ngưng thuốc này nước tiểu sẽ có màu như cũ.
• Sạm da (thường do thuốc Pyrazinamid): Tránh tiếp xúc với ánh nắng, khi ngưng thuốc, triệu chứng sẽ dần biến mất.
• Tê rần ở môi (sau tiêm Streptomycin): Thường là triệu chứng thoáng qua, sau đó tự hết.
• Tê rần, nóng rát tay chân (do Isoniazid gây viêm thần kinh ngoại biên): Đi khám bác sĩ để được bổ sung thuốc thích hợp.
• Đau hoặc khó chịu vùng thượng vị, buồn nôn: Đi khám bác sĩ để được kê thuốc dạ dày phù hợp.

Một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn

- Dị ứng thuốc có thể do bất cứ thuốc kháng lao nào, nhưng hay gặp do Streptomycin, Isoniazid, Rifampicin. Khi có những biểu hiện như: sốt, nổi mẩn đỏ, ngứa, đôi khi có nổi hạch thì cần ngưng ngay các thuốc điều trị lao và đi khám bác sĩ.

- Tác dụng phụ trên gan: chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đau bụng, đau hạ sườn phải, vàng da, vàng mắt, tăng men gan. Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất, các thuốc gây viêm gan thường gặp bao gồm: Pyrazinamid, Isoniazid, Rifampicin.

 - Tác dụng phụ trên thận, tổn thương tiền đình (ù tai, chóng mặt,…): đây là tác dụng phụ của Rifampicin, Streptomycin.

- Tổn thương mắt như: mù màu, đau nhức mắt, giảm thị lực: thường do Ethambutol và Isoniazid, khi có biểu hiện này nên đi khám mắt và ngưng các thuốc này.

- Rối loạn về máu như xuất huyết giảm tiểu cầu (chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím, chấm xuất huyết), hay thiếu máu tán huyết (da xanh tái, vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, chóng mặt,…): thường do Rifampicin, Isoniazid.

- Tăng acid uric máu, có thể gây sưng đau khớp, đặc biệt ở những người đã có bệnh gút trước đây: thường do thuốc Pyrazinamid, Ethambutol.

Chú ý: Người bệnh uống thuốc kháng lao khi bị những tác dụng không mong muốn của thuốc, cần thông báo ngay với bác sỹ và nhân viên y tế về những biểu hiện khó chịu hay bất thường trong quá trình điều trị để được tư vấn, hướng dẫn cách xử trí, điều chỉnh. Không nên tự ý ngừng các thuốc điều trị lao mà không đi khám lại.